Wereldwijd worden er 23.250 soorten met uitsterven bedreigd, zo blijkt uit de nieuwe Rode Lijst van bedreigde soorten die IUCN (International Union for Conservation of Nature) vandaag presenteert. Dit zijn er 466 meer dan bij de laatste taxatie afgelopen zomer.
Photo: Andrew E Derocher
In totaal bracht IUCN de status van 79.837 plant- en diersoorten in kaart. Hiervan zijn er 834 uitgestorven en komen er 69 niet meer in het wild voor. De meeste soorten lopen gevaar door verlies aan leefgebied, zoals de kap van regenwoud, overexploitatie (overbevissing en te intensieve jacht) en vervuiling.
Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol. Zo verwacht de IUCN-expertcommissie voor ijsberen op basis van een nieuwe evaluatie dat in de komende 35 tot 40 jaar meer dan dertig procent van de ijsberen zal verdwijnen. Smelten van zee-ijs als gevolg van opwarming is hiervan verreweg de belangrijkste oorzaak.
Schimmels en paddenstoelen
Voor de nieuwe editie van de Rode Lijst werden niet alleen plant- en diersoorten, maar ook 29 schimmelsoorten onderzocht. Ook die worden bedreigd door veranderingen in hun leefgebied en het klimaat. De paddenstoel Leptonia carnea lijdt bijvoorbeeld onder de toenemende droogte en afnemende mist in zijn habitat, de Californische kustbossen. Ook de kap van de mammoetbomen (sequoia’s) die hier groeien zijn van invloed op de paddenstoel.
Schimmels spelen een belangrijke rol binnen het ecosysteem. Ze zijn een bron van voedsel voor veel dieren. Ook voor onze eigen voedselproductie worden schimmels gebruikt, bijvoorbeeld voor het maken van brood, bier, wijn en kaas. Schimmels bevatten bovendien grondstoffen voor medicijnen. Veel antibiotica – waaronder peniciline – en cholesterolverlagende medicijnen zijn gebaseerd op schimmels.
Mogelijk uitgestorven
De Zuid-Afrikaanse geometrische landschildpad, die zijn naam dankt aan de bijzondere tekening op zijn schild, heeft de status ‘ernstig bedreigd’ gekregen. Naar schatting zijn er nog 700 tot 800 over. Meer dan 90 procent van zijn leefgebied is veranderd in landbouw. De schildpadden lopen eveneens gevaar door bosbranden.
Van 24 soorten vrezen de onderzoekers dat zij mogelijk zijn uitgestorven. Zo is de zeer zeldzame Haha plant, die alleen voorkomt op het Hawaiiaanse eiland Kauai, sinds 1998 niet meer officieel waargenomen. De plant wordt verdrongen door varkens en uitheemse plantsoorten. Ook van een kikkersoort (Telmatobius pefauri) die in Peru en Chili voorkomt is het aannemelijk dat hij is uitgestorven. De soort leeft in rivieren, maar die drogen op doordat het water wordt gebruikt voor de landbouw.
Met de Hamilton’s kikker (Leiopelma hamiltoni) gaat het juist beter. Deze soort kwam alleen voor op Stephens Eiland in Nieuw-Zeeland, maar nadat een populatie werd uitgezet op een tweede eiland is zijn aantal toegenomen van minder dan 300 naar 800.
